Een groeiend aantal ondernemers verwacht negatieve gevolgen van de brexit. Dit melden het CBS, KVK, het Economisch Instituut voor de Bouw, MKB-Nederland en VNO-NCW op basis van de Conjunctuurenquête Nederland onder ondernemers in het niet-financiële bedrijfsleven.
Het ondernemersvertrouwen, daalt nu voor het tweede kwartaal op rij. De stemmingsindicator van ondernemend Nederland ligt in het eerste kwartaal van 2019 met 10,6 echter nog ruim boven het gemiddelde (1,5) sinds de start van de meting in 2008. In het tweede kwartaal van 2009 bereikte het ondernemersvertrouwen de laagste waarde (-29,7) tot nu toe en in het eerste kwartaal van 2018 werd de hoogste waarde bereikt: 18,1.
Voor het tiende kwartaal op rij is in de bouw het vertrouwen het grootst van alle bedrijfstakken: 31,2. Ook in de zakelijke dienstverlening en bij groothandelaren is het vertrouwen bovengemiddeld. In de meeste bedrijfstakken is het ondernemersvertrouwen in het eerste kwartaal minder dan in het vierde kwartaal van 2018. De ondernemers die zich bezighouden met autohandel en -reparatie zijn aan het begin van 2019 negatief gestemd. Het vertrouwen daalde van 2,7 in het vierde kwartaal van 2018 naar -5,1 in het eerste kwartaal van 2019.
Een groeiend deel van het niet-financiële bedrijfsleven verwacht in het eerste kwartaal van 2019 negatieve gevolgen van de brexit. Bijna 1 op de 4 bedrijven verwacht gevolgen voor de bedrijfsvoering. Met name de vrijheid van verkeer van goederen en diensten wordt volgens ondernemers geraakt (11,5 procent van de bedrijven). 11 procent van de ondernemers spreekt de verwachting uit dat er in het eerste kwartaal minder handel gedreven zal worden met Groot-Brittannië dan drie maanden geleden. Ook de omzetontwikkeling in het eerste kwartaal zal naar verwachting negatief beïnvloed worden door de brexit. Ondernemers in de landbouw en de industrie verwachten het vaakst negatieve gevolgen van de brexit.
In Overijssel gevestigde ondernemers zijn het meest positief. Het regionale ondernemersvertrouwen in die provincie ligt begin 2019 met 14,0 anderhalve punt hoger dan in het vorige kwartaal. Ook in Zeeland verbeterde het ondernemersvertrouwen. In de overige provincies kwam de stemmingsindicator aan het begin van 2019 lager uit dan in het laatste kwartaal van 2018. De grootste daling komt voor rekening van het bedrijfsleven in Noord-Holland. Het ondernemersvertrouwen daalde daar van 14,9 in het vierde kwartaal van 2018 naar 6,9 in het eerste kwartaal van 2019.
Het ondernemersvertrouwen geeft de stemming van het Nederlandse niet-financiële bedrijfsleven weer. Per bedrijfstak wordt het ondernemersvertrouwen samengesteld op basis van vragen over recente ontwikkelingen en verwachtingen van de ondernemers zoals de omzetontwikkeling. Het ondernemersvertrouwen wordt vervolgens samengesteld uit een gewogen gemiddelde van het vertrouwen per bedrijfstak. Het ondernemersvertrouwen geeft een indicatie van de richting waarin de Nederlandse economie zich naar verwachting zal ontwikkelen.
De Conjunctuurenquête Nederland wordt gehouden onder bedrijven in het niet-financiële bedrijfsleven. Dat zijn alle bedrijven zonder de banken, de verzekeraars en de pensioenfondsen. De waarneming vindt plaats bij bedrijven met 5 of meer werkzame personen.
De berekeningswijze van het ondernemersvertrouwen per provincie wijkt af van de wijze waarop het ondernemersvertrouwen voor Nederland als geheel van oudsher wordt berekend. In de loop van 2019 zullen de berekeningswijzen van beide indicatoren worden geharmoniseerd.
In het onderzoek van de Conjunctuurenquête Nederland zijn aan de ondernemers enkele vragen gesteld over de eventuele gevolgen van de brexit. De resultaten zijn terug te vinden op: www.cbs.nl/coen
Lees het volledige rapport op www.ondernemersplein.nl/coen