Een ogenblik geduld a.u.b.

Corona remt groei bedrijvigheid stedelijke regio’s

author: Edward Diemel
De coronacrisis zet in Nederland een rem op de groei van de bedrijvigheid. De groei, het verschil tussen gestarte en gestopte bedrijven is met 40% afgenomen. In alle regio's in Nederland is nog steeds sprake van groei van het aantal bedrijfsvestigingen (er zijn meer starters dan stoppers), maar deze groei is in het tweede kwartaal flink afgenomen ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder.

De verschillen tussen regio’s zijn groot. Vooral in de stedelijke gebieden als Utrecht, Flevoland, Arnhem/Nijmegen, Haarlem, Zaanstreek, Leiden/Bollenstreek, Gooi- en Vechtstreek en Groot Amsterdam, zien we een sterke daling. Met name de groei van het aantal starters vlakt hier flink af. Er zijn ook regio’s waar de groei ondanks de coronacrisis versnelt. Met name in Delfzijl e.o., Zuidoost-Drenthe en Zeeuws-Vlaanderen. Dit blijkt uit regionale cijfers over startende en stoppende bedrijven van KVK over het tweede kwartaal, zoals die vandaag zijn opgenomen in KVK Regiodata (Kijk op www.kvkregiodata.nl voor cijfers van alle regio’s).

Fig. 1: Ontwikkeling groei, 2e kwartaal 2020 t.o.v. 2e kwartaal 2019, naar regio (in %)

 

De groei is zoals gezegd opgebouwd uit twee componenten: starten en stoppen. Hieronder zoomen we hier verder op in.

Starters

Fig 2: Ontwikkeling gestarte vestigingen, 2e kwartaal 2020 t.o.v. 2e kwartaal 2019, naar regio (in %).

De relatieve sterke afname van het groeipercentage in regio’s als Flevoland en Utrecht zit vooral in de afname van het aantal startende bedrijven in deze regio’s. De groei van het aantal stoppers ligt in deze gebieden meer op een gemiddeld niveau.

Andere regio’s waar de groei van het percentage starters bovengemiddeld terugloopt zijn de agglomeraties Den Haag, Leiden/Bollenstreek en Groot Amsterdam. Over het geheel bezien wordt duidelijk dat vooral in de Randstad de groei van het aantal starters flink afvlakt en minder in de regio’s daar buiten. Vooral in het Noorden en in Zeeland zijn er regio’s waar de groei van het percentage starters zelfs aantrekt, zoals in Zeeuws Vlaanderen en Delfzijl e.o. In deze laatste regio zijn vooral veel nieuwe bedrijven in de bouw gestart.

Stoppers*

Fig. 3: Ontwikkeling gestopte vestigingen, 2e kwartaal 2020 t.o.v. 2e kwartaal 2019, naar regio (in %)

De verschillen in de ontwikkeling van gestopte bedrijven is behoorlijk gelijkmatig verdeeld over het land. De Zuidvleugel van de Randstad, Zeeland en Brabant (het Zuidwesten van Nederland), kennen over het geheel genomen een lage toename. In de noordoostelijke regio’s liggen de percentages over het algemeen hoger. Dit geldt ook voor de Noordvleugel van de Randstad (Haarlem, IJmond, Zaanstreek, Amsterdam). De regio’s Zuidoost-Drenthe en Zuidwest-Overijssel vallen op met het percentage stoppers dat afneemt. De Veluwe kent de sterkste groei aan stoppers, terwijl aantal starters daar ook flink terugliep.

Verklaring verschillen

Om de verschillen tussen de ontwikkeling te verklaren ligt het voor de hand een verband te leggen met de samenstelling van de bedrijvigheid in de regio. In regio’s waarin de door de coronacrisis zwaar getroffen sectoren veel voorkomen (denk aan horeca, toerisme, congressen, evenementen en cultuur) zullen het naar verwachting slechter doen, dan andere regio’s.

Verder blijkt dat vooral zzp-ers en parttime zzp-ers hun onderneming beëindigen. In het tweede kwartaal 2020 wordt er 19% meer gestopt in vergelijking met vorig jaar. De stijging van het percentage stoppers zit in die periode vooral bij zzp-ers (+21%) en parttime zzp-ers (+38%).

Binnenkort meer cijfers

Naast regionale cijfers over starters, stoppers en groei gebaseerd op veranderingen in het Handelsregister, bevat KVK Regiodata ook data over de arbeidsmarkt en de conjunctuur. Cijfers over het tweede kwartaal komen de komende weken beschikbaar.

KVK Regiodata is primair bedoeld om partijen in de regio’s cijfers ter beschikking te stellen waarmee zij kunnen bepalen waar hun sterke en zwakke kanten van hun regionale economie liggen. Wat is het DNA en welke richting moeten zij inslaan om de economie gezond te houden? Om de economisch effecten van de coronacrisis goed in de gaten te houden heeft KVK de data-actualisatie verhoogd van jaar- naar kwartaal. Daarmee is het mogelijk KVK Regiodata naast benchmark ook als monitor van de effecten van de coronacrisis in te zetten.

Bekijk cijfers van de eigen regio

Er is geen rapport beschikbaar, maar het is wel mogelijk om in KVK Regiodata de cijfers van de eigen regio te selecteren en te bekijken. De cijfers over de structuur en dynamiek zijn beschikbaar op het niveau van gemeente, regio en provincie. De arbeidsmarktgegevens zijn op provinciaal niveau beschikbaar, de conjunctuurcijfers op regionaal niveau.Ga naar www.kvkregiodata.nl.

Een overzicht met cijfers over starters, stoppers en groei van alle regio’s staat in de bijlage.

Download de bijlage

* Vertekend beeld stoppers

In het totaal aantal stoppers in het tweede kwartaal 2020 zijn ongeveer 22% zogenaamde ‘deregistraties’ verwerkt. Deze deregistraties (ambtshalve uitschrijvingen) worden doorgevoerd op basis van een beoordeling of bedrijven ingeschreven in het Handelsregister nog actief zijn. Deze controle doet KVK door de inschrijvingen in het Handelsregister te vergelijken met het bestand van de Belastingdienst. Als er uit deze vergelijking blijkt dat een onderneming niet meer actief is, dan krijgt dit bedrijf een brief van KVK. Als de ondernemer hiermee niets doet, dan wordt de onderneming na vier weken uitgeschreven.